گوش شنوایی وجود ندارد
پای کار نیستند
مسعود کیانی ـ رئیس «انجمن صنفی گوهرسنگ ایران»: درباره رفع موانع صادرات گوهرسنگ هنوز اتفاق جدیدی رخ نداده است. باوجود اینکه جلسات متعددی با ارگان‌ها و سازمان‌های گوناگون داشته، اما هنوز نتوانسته‌ایم دلایل خود را به آنها بقبولانیم، البته این سازمان‌ها و نهادها هم به قوانین و اسناد بالادستی خود استناد می‌کنند. خیلی از این قوانین باید در هیات‌دولت یا مجلس تغییر پیدا کند و در غیر این صورت، کاری از دستگاه‌های اجرایی برنمی‌آید. یکی از موانع اصلی موضوع ممنوعیت صادرات مواد خام است که با استناد به آن، صادرات سنگ‌های راف یا تراش‌نخورده را، باوجوداینکه می‌تواند ارزش‌افزوده‌ای برای کشور داشته باشد، غیرممکن کرده است. با اینکه در وزارت صمت دارد، پیگیری‌هایی انجام می‌شود، اما این فرآیند به‌کندی پیش می‌رود. از طرف دیگر، ارگان‌های دیگر هرکدام می‌خواهند جزئی از این فرآیند باقی بمانند و خود را کنار نمی‌کشند، اما پای کار هم نمی‌ایستند.
به‌عبارت‌دیگر، در جلسات شرکت می‌کنند، اما هیچ قدمی برای رفع مشکلات برنمی‌دارند تا بتوان معضلات را حل کرد. به‌عبارت‌دیگر، همگرایی و هم‌افزایی‌هایی که باید برای حل مشکلات به وجود آید، ایجاد نمی‌شود و همه می‌خواهند باشند، اما هیچ‌کسی نمی‌خواهد کمک کند.
فرآوری با مجوز موقت
در زمینه واردات هم، همان معضل قبلی وجود دارد و از آنجایی که عضو گروه کالایی ۴ یا کالای لوکس قرار گرفته است، بنابراین ارزی به آن تعلق نمی‌گیرد که برای واردات مصرف شود. بارها به دولت و حاکمیت پیشنهاد داده‌ایم که این سنگ‌ها با مجوز موقت به کشور وارد شوند و در فرآیند تولید و فرآوری قرار گیرند و بعد به مبدأ بازگردانده شوند، اما به این پیشنهاد وقعی ننهاده‌اند. این سیاست‌ها در حوزه گوهرسنگ موجب شده است که ما از رقبای خود در خاورمیانه یا غرب آسیا عقب بمانیم. امارات، قطر، عمان، عربستان، ترکیه و…همه به‌سرعت بازارها را تصاحب می‌کنند، زیرا صنعت گوهرسنگ ارزش‌افزوده زیاد و گردش مالی بالایی دارد و در مقابل، هزینه تولید چندانی ندارد، بااین‌حال متاسفانه در کشور ما آینده‌نگری در این زمینه وجود ندارد تا اجازه دهد فرصت‌ها را از آن خود کنیم.
هیچ گوشی بدهکار نیست
هرچه صحبت می‌کنیم، گوش شنوایی نیست والا با یک حساب سرانگشتی و تغییراتی در قوانین داخلی و اصلاح مقررات وارداتی و صادراتی می‌توانستیم به یکی از قطب‌های تواید گوهرسنگ و جواهرات در غرب آسیا تبدیل شویم. کشور ما صاحب انرژی و نیروی کار ارزان است و از نظر جغرافیایی هم در شرایطی قرار دارد که می‌تواند شاهراه حمل سنگ‌های خام و کالاهای تولیدشده باشد، اما ما از هیچ‌یک از این امتیازات استفاده نمی‌کنیم.
شبهپولی به نام گوهرسنگ
جواهرات، سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی یا همان گوهرسنگ‌ها، کالاهایی شبه‌پول هستند و قوانین تحریمی هم بر آنها حاکم است و معافیتی در این زمینه ندارند. بنابراین، حوزه گوهرسنگ‌ها هم با موضوع تحریم روبه‌رو است و هم با محدودیت‌های ناشی از نپذیرفتن لوایح گروه ویژه اقدام مالی یا (FATF) دست‌به‌گریبان است. محدودیت‌های مربوط به FATF مراودات مالی را با دیگر کشورها با چالش روبه‌رو کرده و دریافت‌ها و پرداخت‌ها از طریق سوئیفت غیرممکن شده است. البته، جای امیدواری است که تنش‌زدایی از روابط دوجانبه با کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس و گسترش مناسبات با کشورهای همسایه فتح بابی برای توسعه روابط اقتصادی و رونق گرفتن بازار گوهرسنگ‌ها شود. نکته قابل‌توجه این است که در میان این کشورها عربستان می‌تواند یکی از بازارهای بزرگ هدف برای احجار کریمه در زمان برگزاری مراسم حج باشد، چون سالانه چندین میلیون مسلمان به این کشور سفر می‌کنند و ظرفیت خوبی برای این بخش است، اما متاسفانه با تعلل ما بازار را چین و هندوستان قبضه کرده‌اند و ما به‌سرعت آخرین فرصت‌های خود را از دست می‌دهیم. اما اگر بتوانیم به‌سرعت موانع را برطرف کنیم، با استفاده از ذخایری مانند فیروزه و عقیق کشور می‌توانیم یکی از تامین‌کننده‌های اصلی نیاز بازار در این زمینه باشیم.
منبع:
